Welke lens voor mooie portretten en wat is compressie?

Sjoerd Booij - Oprichter FotografieBeginner.nl

Welke lens kies je voor portretfotografie? Iedere fotograaf wil mooie portretten maken, maar daarbij komt meer kijken dan je misschien denkt. Een belangrijk aspect is de keuze van de juiste lens. In dit artikel leer je wat lenscompressie is en hoe je dit kunt gebruiken om prachtige portretten te maken met langere lenzen.

Gratis eBook
9 Fotografie Basistips

Zoals je weet, zijn er verschillende soorten lenzen die je kunt gebruiken om portretfoto’s mee te maken. Denk aan zoomlenzen, prime lenzen, kit lenzen, etc.

Elk lens valt in een categorie op basis van de brandpuntsafstand. Bijvoorbeeld groothoek of telelens.

De grote vraag in dit artikel:

Met welke lens kan ik mooie portretten maken en hoe kan lens compressie daarbij helpen?

In dit artikel lees je het antwoord en laat ik zien welke lenzen jouw portretten net dat beetje extra te geven.

Laten we beginnen!

Alles over portretfotografie:

Download GRATIS eBook – 9 Basistips voor Mooiere Foto’s

Maximaal 1x per week een nieuwsbrief en geen spam! Afmelden kan in elke nieuwsbrief.

Wat is lens compressie en hoe ziet dat eruit?

Compressie betekent volgens de Dikke van Dale “samendrukking, persing”. En dat is ook hoe je het in portretfotografie kunt zien.

Het portret wordt letterlijk samengedrukt, waardoor “storende” elementen van een gezicht minder nadrukkelijk zichtbaar zijn. Zo zal een grote neus bijvoorbeeld kleiner ogen en het gezicht platter.

Dit zorgt ervoor dat er een rustiger en mooi portret ontstaat, wat door veel mensen als prettiger ervaren wordt.

In het voorbeeld hieronder zie je wat lens compressie doet met een portretfoto:

Hoe kun je compressie in portretfoto’s gebruiken?

Iedere lens heeft 1 of meer (zoomlens) brandpuntsafstanden. Deze brandpuntsafstanden worden in millimeters aangegeven op de lens, bijvoorbeeld een 50mm lens.

Hoe langer de brandpuntsafstand, hoe groter de compressie in je foto. Kortom, een 200mm lens heeft meer compressie dan een 50mm lens.

Hoe gebruik je compressie in je foto’s?

  • Elementen in de foto benadrukken – Wil jij bepaalde elementen in een foto benadrukken die zich dichterbij de camera bevinden, bijvoorbeeld de neus in een portret, dan kies je voor een groothoek lens. Deze lens heeft geen compressie. Met een groothoek lens krijg je zelfs vertekening, doordat alles wat dicht bij de camera is onevenredig veel groter lijkt, dan iets wat verder weg van de camera is.
  • Elementen in de foto gelijkwaardiger maken – Wil jij alle elementen in een foto, of ze zich nou dichtbij of ver weg bevinden, gelijkwaardiger maken? Dan kun je gebruik maken van een telelens met bijvoorbeeld 200mm als brandpuntsafstand. Dit zorgt ervoor dat de foto in elkaar gedrukt wordt en alles dichterbij elkaar lijkt dan in werkelijkheid het geval is.
Groothoek portret van dame in bad
Portret met groothoek 24mm
Mooi portret met telelens 105mm toont compressie
Portret met compressie van 105mm lens

Welke lens kies je voor mooie portretten?

Als je mooie portretten wilt maken, dan is een beetje compressie in je foto zeker aan te raden. Het wordt namelijk in portretfoto’s als onprettig ervaren als de neus, oren of ogen onnatuurlijk groot of klein zijn.

Om de juiste keuze te maken voor mooie portretten, raad ik aan een portretlens te kiezen met minimaal 35mm als brandpuntsafstand. Zo voorkom je de meeste gekke vervormingen en vertekening.

Wil je gebruik maken van lens compressie om je portretten nog net wat mooier te maken, kies dan 85mm of zelfs een nog langere brandpuntsafstand.

Wil je geen compressie, maar een zo waarheidsgetrouwe weergave in het portret dat je fotografeert?

Onze ogen ervaren de wereld als grofweg 50mm (bekeken op een full frame camera). Dit betekent dat als je voor de meest natuurlijk ogende portretten wilt gaan, je met 50mm op full frame camera’s goed zit. Op een APS-C sensor camera kies je, vanwege de crop factor, in dat geval een 35mm lens.

Portret van dame in zon met 50mm lens
Portret op 50mm, zoals wij de wereld ongeveer met onze ogen ervaren

Samenvatting

Het fotograferen van mooie portretten heeft met veel factoren te maken. Een factoor waar je gebruik van kunt maken om jouw portretfoto’s net dat beetje extra te geven, is de compressie van een lens.

Hoe langer de brandpuntsafstand van de lens die je gebruikt, hoe meer je foto onderhevig is aan compressie.

Compressie in je foto’s zorgt ervoor dat alles in een foto dichterbij elkaar lijkt, dan dat in werkelijkheid het geval is. Het geeft een gevoel van gelijkwaardigheid tussen de verschillende elementen in een foto.

Bij een portret foto wordt een beetje compressie van het gezicht, als prettiger ervaren door de kijker. Een 85mm lens is bijvoorbeeld een veelgebruikte portretlens.

Ik ben heel erg benieuwd met welke lens jij jouw portretten fotografeert! Laat het weten in een reactie onder dit artikel.

Veel succes met fotograferen,

Sjoerd

Ik ben Sjoerd, oprichter van FotografieBeginner.nl en sinds 2011 professioneel fotograaf van beroep. Mijn doel is iedereen met een passie voor fotografie te leren hoe je betere foto's kunt maken.

Wat zeggen anderen...

  1. Hoi Sjoerd, ik zocht vragen over portretfotografie en kwam op jouw site terecht, en zag nog veel meer fotografie onderwerpen die ik goed kan gebruiken .
    nu vraag jij hierboven welke lens je gebruikt voor portretfotografie… dat is nu juist de vraag die ik zoek , welke moet ik gebruiken voor portretfotografie ( bustefoto) in een binnen ruimte (verzorgingshuis) je ziet veel verschillende lens gebruik dus ik weet het even niet meer. Kan jij mij misschien daar mee helpen om mij daar meer inzicht in te geven. Ik heb zelf 4 lenzen o.a de Af-S Nikkor18-140mm 1:3.5-5.6 en de AF-P Nikkor 18-55 1:3.5 -5.6 en de AF-S micro Nikkor 40mm1:2.8G welke kan ik gebruiken? en heb ik nog een soft box nodig of iets dergelijks.
    Alvast bedankt
    Anneke Streefkerk

    Beantwoorden
    • Dag Anneke,

      Dank voor je berichtje en leuk dat je lekker met portretfotografie in de weer bent. Als ik het goed begrijp ga je portretten maken vanaf de middel omhoog? Als ik naar de lenzen kijk die je benoemt, dan zou ik zelf de AF-S Nikkor 18-140mm gebruiken. Als je deze vervolgens ergens tussen de 50mm en de 85mm gebruikt, kun je absoluut mooie portretfoto’s maken. Je zult dan misschien een klein stapje achteruit moeten zetten, maar qua compressie zal het gezicht van je onderwerp er het mooiste uitzien.

      Je vraagt ook of je een softbox nodig hebt. Uiteraard is dat enkel nodig als je gebruik gaat maken van flitsers. Dat hoeft echter zeker niet. Als je mensen naast een raam op het noorden zet, heb je prachtig zacht licht wat van de zijkant op het gezicht valt. Je kunt vervolgens gaan spelen met hoe ver je ze van het raam plaatst en bijvoorbeeld met een contrasterende achtergrond, zodat je onderwerp er mooi uitspringt.

      Als je nog vragen hebt, laat het dan zeker even weten!

      Succes met fotograferen en warme groet,
      Sjoerd

      Beantwoorden
  2. hoi sjoerd

    Ik wil met mijn 24-105 l serie lens van canon op een apc-s sensor body canon 77d gaan gebruiken voor een zwangerschaps shoot.

    Mvg Rob Saly

    Beantwoorden
    • Hi Rob,

      Dat is een prachtig objectief. Weet wel dat je op camera’s met een APS-C sensor rekening moet houden met de crop factor (bij Canon 1.6x). Dat wil zeggen dat het eigenlijk fungeert als een 38 – 168 mm objectief (grofweg) in full frame termen.

      Maar voor een zwangerschapsfotoshoot kun je die zeker prima gebruiken. Als je portretten gaat maken is het vaak juist mooier om een wat langer brandpuntsafstand te gebruiken, zoals 50mm, 85mm of nog langer.

      Succes met fotograferen!
      Sjoerd

      Beantwoorden
  3. Hoi Sjoerd,

    Ik heb een Sony A7 III gekocht met een Tamron 18-300 mm objectief.
    Nu wil ik mensen gaan fotograferen buiten, maar het is toch moeilijker dan ik dacht.
    Kan ik met deze lens wel mooi mensen fotograferen?

    Mvg Patricia.

    Beantwoorden
    • Hi Patricia,

      Allereerst heb je een prachtige camera met de Sony a7 III. Ook het objectief dat je erbij hebt gekocht is prima voor een grote range aan verschillende fotografie soorten.

      Mensen fotograferen kan ook absoluut met dit objectief. Als je mooie portretten wilt gaan maken, dan raad ik je wel aan om in te zoomen. Je kunt dan denken aan de range van 50 tot 135mm (soms nog langer als je dat mooi vindt). Als je namelijk niet inzoomt en fotografeert op de groothoek stand van bijvoorbeeld 18mm, dan ziet alles er wat raar en vertekent uit.

      Daarnaast is het belangrijk om je diafragma lekker groot te houden (kleinste getal). Zo kun je spelen met de scherptediepte (en dus onscherpe achtergrond). Je onderwerp springt er dan echt uit. Probeer ook eens dezelfde foto te maken door nog verder in te zoomen en wat verder weg te gaan staan. Je zult zien dat de achtergrond dan nog onscherper wordt en je onderwerp dus nog nadrukkelijker in de foto is.

      Denk je dat je hiermee al wat meer vooruit kunt of loop je nog tegen andere problemen aan?

      Ik hoor het!

      Warme groet,
      Sjoerd

      Beantwoorden
      • Hartelijk dank voor je antwoord, ik ga hiermee aan de slag 🙂
        Heel fijn dat je een antwoord wilde geven op mijn vraag.

Plaats een reactie