10 Tips & lessen na 10 jaar als fulltime fotograaf

In dit artikel deel ik 10 fotografie tips die ik in afgelopen 10 jaar als fulltime fotograaf heb mogen leren. Fotografie tips die jou als startend fotograaf misschien direct kunnen helpen om de juiste stappen te zetten.

Eerst wil ik jullie in het kort vertellen hoe ik zelf 10 jaar geleden als fotograaf begonnen ben. Mocht je liever direct naar de fotografie tips gaan, dan kan dat natuurlijk ook.

Mijn verhaal. Hoe ik fotograaf werd.

In 2006 ging ik samen met mijn vriendin op reis. Een lange trip van ongeveer een jaar die ons in Chili, Argentinië, Peru en Bolivia bracht. Als vrijwilligers voor een NGO woonde we eerst een half jaar in 1 van de meest zuidelijke nederzettingen ter wereld genaamd Puerto Williams.

Na dit half jaar vertrokken we noordwaarts om de meest prachtige dingen te zien en ervaren. Van de gletsjers in El Calafate en pinquins in het Beaglekanaal, tot de Atacama woestijn in het noorden van Chili en de zoutvlakten van Salar de Uyuni in Bolivia.

Voordat we vertrokken op deze reis vol schitterende ervaringen, kocht ik een Sony camcorder om alles goed vast te kunnen leggen. Het leuke van deze videocamera was, dat je er ook foto’s mee kon maken. Zo ontdekte ik mijn passie voor fotografie.

Na de verkoop van mijn aandelen (2010) in het online marketing bedrijf dat ik met vrienden in 2001 had opgericht, besloot ik iets totaal anders te gaan doen. De passie voor fotografie die ik in 2006 ontdekte borrelde weer op en sinds 2011 koos ik ervoor om als fulltime fotograaf aan de slag te gaan.

Een decennium aan nieuwe dingen leren op het gebied van fotografie volgde en deze lessen deel ik graag met jullie in dit artikel. Of je nu een fotografie beginner bent of al langer fotografeert, ik denk dat deze inzichten en tips voor iedere fotograaf nuttig zijn.

De fotografie tips / inzichten in dit artikel staan in willekeurige volgorde.

Laten we beginnen!

Les 1 — Een goede back-up strategie is een must

Het is een fotografie les die we allemaal een keer moeten leren: “Zorg voor een goede back-up strategie”. Helaas is het meestal een vrij harde les, zeker als fotograferen je beroep is en klanten afhankelijk zijn van jouw beelden.

Ook voor mijzelf als bruidsfotograaf is het een les die ik, gelukkig niet al te hard, heb moeten leren. Een bruiloft kan uiteraard niet over gedaan worden, maar ook een zakelijke klus nog eens schieten word je niet in dank afgenomen.

Foto’s bewaren en ordenen

Een back-up strategie, zeker als professional, is dus echt onmisbaar. Wil je meer weten over hoe je jouw workflow kan inrichten? Lees dan mijn artikel Hoe bewaar en orden ik mijn foto’s?

Les 2 — Routine zorgt voor minder stress

Het lijkt een open deur, maar toch kan het zomaar gebeuren. Je begint aan een volle dag fotograferen voor een nieuwe opdracht, maar de camera houdt ermee op. Batterij leeg! Nee, wat nu!

Mijn fotografie tip:

Zorg dat je direct bij thuiskomst na het fotograferen een routine uitvoert voordat je met de voeten omhoog gaat.

Mijn routine als ik thuis kom na het fotograferen:

• Camera instellingen – Elke camera instelling zet ik terug naar standaard instelling. Het gaat dan om sluitertijd, diafragma en ISO-waarde. Zo weet ik zeker dat ik de volgende keer niet per ongeluk een ISO-waarde van 3200 gebruik als het niet nodig is.
• Back-up – Ik maak direct op twee plekken back-ups van de twee camera’s waar ik mee fotografeer. Vervolgens worden deze back-ups weer naar de cloud gesynchroniseerd.
• Batterijen – Tegelijk met de geheugenkaarten, haal ik ook de batterijen uit mijn camera en stop deze direct in de lader. Zodoende weet ik zeker dat ze volledig opgeladen zijn als ik aan de volgende opdracht ga beginnen.

Overigens is het sowieso een goed idee om meerdere batterijen aan te schaffen als je professioneel fotografeert. Ik heb standaard twee batterijen per camera.

Les 3 — Fotograferen leer je door het heel veel te doen

Fotografie kan soms heel technisch zijn. Allerlei fotografie termen vliegen je om de oren. Camera instellingen als sluitertijd, diafragma en ISO-waarde, maar ook de belichtingsdriehoek, stops, en weet ik al wat niet.

Kijk jij de hele dag naar prachtige fotografie boeken of lees je deze hele website door? Te gek, maar toch leer je fotograferen voornamelijk door het gewoon te doen. Breng de theorie in praktijk en je zult zien dat je rap vooruit gaat.

Als ik bedenk hoeveel foto’s ik in de afgelopen 10 jaar gemaakt heb, dan loopt dat in de 100.000en. En juist die ervaring zorgt ervoor dat ik beter weet wat ik kan verwachten tijdens het fotograferen.

Welk licht werkt wel of niet. Hoe stel je mensen op hun gemak. Wat voor diafragma gebruik ik met welk onderwerp. Sluitertijd snel of juist niet. Kortom een bak aan ervaring waar ik uit kan putten bij de volgende foto die ik schiet.

Mijn fotografie tip:

Ga op pad met je camera en blijf volhardend fotograferen. Ook als het niet lukt. Juist van de “fouten” die je maakt, leer je. Zo weet je de volgende keer wat je anders moet doen en is elke foto die je schiet weet iets beter dan de vorige.

Weet je niet goed wat je moet fotograferen?

Les 4 — Meer camera spullen maken je geen betere fotograaf

Een probleem voor veel fotografen is G.A.S. of voluit Gear Acquisition Syndrome. Ikzelf ben er in mijn beginjaren als fotograaf ook zeker door getroffen.

Het komt erop neer dat je als een soort verzamelaar bezig bent in plaats van aan het fotograferen. Elk nieuw speeltje, nieuwe lens of andersoortig technisch vernuft MOET aangeschaft worden.

• Compleet overzicht van al mijn camera spullen

Vaak redenaties als “Door deze 50mm lens te kopen, worden mijn foto’s direct een stuk beter” of “Met deze nieuwste camera heb ik veel minder ruis in mijn foto’s“.

Niets is minder waar. Hoewel er allerlei camera apparatuur is die je foto’s beter kan maken, moet je wel weten wanneer en waarom je het nodig hebt. Je kunt niet van 10 lenzen tegelijk gebruik maken bijvoorbeeld.

Master of One is een stuk waardevoller dan Master of None.

Mijn fotografie tip:

Bedenk eerst of je al volledig uitgeleerd bent met de spullen die je hebt. Kun je er alles uithalen? Weet je wat de grenzen en limieten zijn en weet je waarom je eventueel iets anders nodig hebt? In dat laatste geval is het pas tijd om iets nieuws aan te schaffen.

Les 5 — Professionele fotografen schiet maar 20% van de tijd foto’s

Het percentage is misschien ietwat uit de duim gezogen, maar toch benaderd het zeker mijn eigen ervaring. Als professioneel fotograaf heb je maar 20% van de tijd een camera in de hand.

Ik bedoel daarmee dat er ontzettend veel meer bij fotografie komt kijken dan alleen maar op die ontspanknop drukken.

Wat komt er allemaal bij fotografie kijken?

• Administratie – Net als andere ZZP’ers moet je als fotograaf een goede administratie hebben. Weten hoeveel je uitgaven en inkomsten zijn bepalen hoe succesvol jouw bedrijf is. Heb je de cashflow om nieuwe apparatuur aan te schaffen of moet je meer acquisitie plegen om meer opdrachten binnen te halen.
• Klant administratie – Naast de administratie die je moet hebben om belastingtechnische redenen, zal je ook een administratie per klant moeten bijhouden. Dit geeft een stukje rust en overzicht. Zeker als je tientallen bruiloften per jaar schiet zoals ik, ga je al snel dingen door elkaar halen. Wilde deze klant nou 8 of 10 uur boeken? En heb ik het contract en de factuur voor de aanbetaling eigenlijk al verzonden?
• Bewerken van foto’s – Een groot deel van de uren die je als fotograaf werkzaam bent, zullen gaan zitten in het bewerken van foto’s. Selecties maken en vervolgens kleuren, contrasten, belichting, etc aanpassen zodat de foto’s optimaal afgeleverd worden aan de klant. Zelfs met filmrolletjes werd vroeger in de doka al aan “nabewerking” gedaan door bepaalde delen van de foto lichter of donkerder te maken.
• Sociale media / blogpost maken / website onderhoud – Een hele rits dingen achter elkaar, maar onmisbaar als je in de toekomst nieuwe klanten wilt. Zorgen dat je “op de kaart” blijft staan voor toekomstige klanten is een helse taak. Niet iedereen is er even sterk in. Ik weet van mijzelf dat ik sociale media bijvoorbeeld 2 weken dagelijks bijhoudt en het dan totaal kwijt ben. Misschien dus tijd om iemand hiervoor in te huren! Bepaalde taken uitbesteden is als ZZP’er sowieso een goed idee.
• Cursussen / Ontwikkeling – Om jezelf op de hoogte te houden van de laatste technieken op het gebied van fotografie, zal je af en toe cursussen of workshops moeten volgen. Nieuwe manieren van fotobewerking aanleren of fotografie technieken onder de knie krijgen zoals flits fotografie. Het hoort er allemaal bij.
• Vrij werk maken – Om het creatieve vuurtje brandende te houden en ervoor te zorgen dat je jezelf als fotograaf blijft ontwikkelen, is het uitermate belangrijke af en toe projecten puur voor jezelf te fotograferen. Vrij werk maken dus.

Les 6 — Fotograferen met live view heeft voordelen

Tijdens het fotograferen breng je de camera naar je gezicht om door de zoeker te kunnen kijken. Erg onpersoonlijk op het moment dat je bijvoorbeeld portretten fotografeert, want je bent compleet verdwenen voor je onderwerp.

Mijn fotografie tip:

Maak gebruik van live view. Door gebruik te maken van live view heb ik gemerkt dat ik een aantal voordelen kreeg die ik kon omzetten in betere portretten.

In het kort, wat is live view?

Live view is fotograferen door gebruik te maken van het LCD scherm i.p.v. de zoeker. Het beeld dat de camera ziet is live te zien op het LCD, zodat je de camera niet meer volledig voor je gezicht hoeft te houden.

Welke voordelen heeft fotograferen met live view?

• Persoonlijker – Doordat je de camera niet meer voor je gezicht hoeft te houden, kan de persoon die je fotografeert je in de ogen aankijken. Dit kan een stuk extra vertrouwen geven. Daarnaast hou ik ervan met mensen te blijven praten terwijl ik ze fotografeer. Door gebruik te maken van live view gaat dit een stuk beter. Mijn gepraat klinkt niet meer als gemompel van achter een camera.
• Meer hoeken mogelijk – Als je fotografeert door via de zoeker je compositie te maken, ben je beperkt tot waar jouw hoofd zich bevindt. Door gebruik te maken van live view, kun je de camera ook boven je hoofd houden en toch zien welk beeld je fotografeert.

Les 7 — Wees kritisch op jezelf, maar ook trots

Hoe vaak ik de handdoek niet in de ring wilde gooien. Teksten als “Ik kan er geen hout van” of “Ik word nooit zo’n goede fotograaf als hij/zij” vlogen geregeld door mijn hoofd.

Hoewel het in elk vak goed is om kritisch op jezelf te zijn, is het ook van belang om trots te zijn op de foto’s die je maakt.

Mijn fotografie tip:

Vergelijk je foto’s niet week op week met elkaar. Dan zie je nauwelijks vooruitgang. Ga je echter de foto’s van dit jaar met die van vorige jaren vergelijken, dan zal je direct zien wat voor sprongen je gemaakt hebt.

Extra fotografie tip:

Vraag niet alleen aan familie en vrienden wat ze van je foto’s vinden. Die zullen vaak liefdevolle reacties geven, maar de vraag is of je daar beter van wordt.

Ik zit zelf in een paar fotografie groepjes met andere fotografen. Samen spreken we een paar keer per jaar af voor een gezellig avondje eten en borrelen. Daarnaast voorzien we elkaar van opbouwende kritiek. Leuk en leerzaam dus!

Les 8 — Fotografie is subjectief en smaken verschillen

Niet iedereen vind hetzelfde mooi en dat is maar goed ook. Gelukkig zijn er ook in de fotografie vele verschillende smaken en stromingen te vinden. Er is dus voor elk wat wils.

Het fijne van al deze verschillende smaken en stijlen is dat er dus ook een hoop te leren valt. Elke stijl heeft zijn unieke eigenschappen waar jij als fotograaf beter van kunt worden.

Mijn fotografie tip:

Kijk naar verschillende fotografie stromingen. Vaak pik je onbewust de kleinste details op. Deze details kun je vervolgens weer in je eigen fotografie met een twist terug laat komen.

Voorbeeld:

In straatfotografie zal je veel zwart/wit foto’s tegenkomen. Door de afwezigheid van kleur, ga je op andere dingen letten. Bijvoorbeeld op de belichting, maar ook de compositie. Dit kun je vervolgens weer toepassen als jij landschapsfoto’s gaat maken door strakkere lijnen te gebruiken en spannender licht te zoeken.

Besef dus dat elke fotografie stroming je iets kan leren.

Les 9 — Alles kan stuk, ook je dure camera

Fotograferen doen we vaak met dure apparatuur. Een spiegelreflex camera met een paar lenzen en je bent al snel duizend zo niet duizenden euro’s verder.

Helaas zijn camera’s en met name de objectieven die we gebruiken ook erg kwetsbaar. Een klein tikje kunnen ze nog wel hebben, maar laat je iets vallen of stoot je het hard ergens tegenaan, dan is het al snel kapot.

Mijn fotografie tip:

Bedenk je goed of je een extra verzekering neemt om je cameraspullen te verzekeren. Ook op reis is het goed daarover na te denken. Een reisverzekering dekt namelijk meestal niet voldoende als je dure apparatuur hebt. Sowieso is de dekking als je de spullen ook zakelijk gebruikt vaak niet toereikend.

Tegenwoordig hebben de meeste verzekeraars wel een speciale verzekering of een extra polis die je kunt afsluiten voor je camera of andere elektronica.

Les 10 — Fotobewerking maakt geen meesterwerk van een slecht genomen foto

Gelukkig is fotografie meer dan achter een computer zitten en wat filters over je foto’s leggen of aan wat knoppen in een fotobewerkingsprogramma draaien. Fotobewerking is geen heilige graal en het zorgt niet voor mooie foto’s.

Een goed geschoten foto moet altijd je startpunt zijn.

Dit betekent bijvoorbeeld dat de juiste camera instellingen zorgen voor een goede belichting. Maar ook dat je misschien moet wachten tot de het licht beter wordt voordat je de foto neemt.

Wat kan fotobewerking dan wel betekenen?

Als jij een foto hebt met top compositie, goede belichting en mooie emoties, dan kun je met fotobewerking net dat beetje extra aan je foto geven. Het is dus belangrijk om fotobewerking te zien als de kers op de taart en niet als de taart zelf.

Mijn fotografie tip:

Toen ik net begon met fotograferen waren de bewerkingen van mijn foto’s vaak over de top. Veel te veel contrast, kleur, saturatie, scherpte, hardheid… alles was eigenlijk “kapot” gemaakt. Dit kwam simpelweg doordat ik aan het leren was hoe je de tools van een fotobewerkingsprogramma kunt gebruiken.

En dat is het hem nu juist. Je moet deze “fouten” maken. Alles op 100% zetten om erachter te komen dat het veel te veel is. Dat kan niemand je vertellen, dat moet je zelf ervaren. Jij weet uiteindelijk wat je mooi vindt en dat is waar het om draait.

Tot slot

In de afgelopen 10 jaar heb ik ontzettend veel over fotografie geleerd. Deze 10 inzichten of lessen hierboven is pas het topje van de ijsberg, dus wie weet komt er een deel 2!

De belangrijkste fotografie tip: Met inzet en vastberadenheid kan iedereen een betere fotograaf worden. Daar ben ik heilig van overtuigd.

Ik help jou graag bij dat avontuur met cursussen online en offline, maar ook met gratis materiaal zoals de artikelen en video’s die ik op deze website plaats.

Als je vragen hebt of graag meer wilt leren, laat het mij weten via [email protected] of plaats een reactie onder dit artikel.

Succes en vooral veel plezier met fotograferen!