8 Tips voor low key fotografie

Low key fotografie heeft als resultaat een donkere foto, met grotendeels egale zwarte achtergrond en het onderwerp slechts gedeeltelijk uitgelicht. Hoe je zelf een low key foto kunt maken, ga ik je in dit artikel laten zien.

Low key fotografie typeert zich door hele donkere foto’s als resultaat. Het onderwerp is vaak maar gedeeltelijk belicht, soms zelfs onderbelicht. Hierdoor is de sfeer in een low key foto spannend en mysterieus.

Door handig gebruik te maken van slechts een klein beetje licht, kun je het oog van de kijker sturen. Het grote donkere deel in de foto geeft rust en het oog gaat daardoor vanzelf naar het lichtste deel in de foto.

Meestal gebruik je in low key fotografie donkere kleuren of zwart. Hoewel dat misschien wat duister of dramatisch oogt, is dat juist hetgeen wat een goede low key foto maakt.

Voor de snelle lezers:

Wat is low key fotografie?

Low key fotografie is een fotografische stijl die gebruik maakt van diepe donkere tinten en contrastrijke belichting. Veelal wordt low key fotografie gebruikt bij het fotograferen van portretten of bij productfotografie.

De sfeer die opgeroepen wordt met low key fotografie wordt meestal omschreven als dramatisch of zelfs grimmig. Low key foto’s maken gebruik van schaduwen en donkere tinten in plaats van lichte en heldere kleuren.

Hoewel low key foto’s erg donker zijn, gaat het juist om wat er zich in het licht bevindt. Doordat de omgeving van het onderwerp heel donker of zelfs zwart is, zal het oog van de kijker vanzelf naar het lichte onderwerp getrokken worden.

Als je low key foto’s bekijkt is – over het algemeen – meer dan de helft van de foto donkerder dan middengrijs.

• Hoog contrast
• Veel zwarttinten
• Histogram met “berg” aan de linkerkant

Onderbelicht of juist niet

Een hoog contrast is erg belangrijk in low key fotografie. Dit betekent dat een groot deel van de foto donker zal zijn, maar er ook een deel juist goed belicht is. Low key foto’s zijn dus geen onderbelichte foto’s. Onderbelichte foto’s bevatten namelijk juist te weinig contrast en ogen daardoor flets.

Low key in de schilderkunst

Ook in de schilderkunst werd al gebruik gemaakt van low key (clair-obscur). Bepaalde delen van een schilderij werden daarbij lichter afgebeeld. Kijk hierboven eens naar de Nachtwacht van Rembrandt bijvoorbeeld.

Verschil met high key fotografie

Low key fotografie is met name donker en dramatisch. Aan de andere kant van deze fotografische stijl staat high key fotografie. Bij high key foto’s is het beeld overwegend helder en zal enkel het onderwerp donkerder zijn.

In tegenstelling tot low key foto’s, zie je bij high key fotografie niet of nauwelijks schaduwen. High key foto’s zijn laag in contrast en lijken overbelicht.

8 Tips low key foto maken

Om een mooie low key foto te maken zijn een aantal dingen erg belangrijk. In dit artikel vind je hieronder 8 tips voor low key fotografie en daarna twee stappenplannen om te fotograferen met of zonder flitser.

Donkere locatie gebruiken

Een low key foto heeft meestal een pikzwarte achtergrond. Om ervoor te zorgen dat je met een donker canvas kunt werken, is het raadzaam ook een donkere omgeving te gebruiken als foto locatie.

Denk bijvoorbeeld aan fotograferen in een parkeergarage of in je eigen garage. Door een dergelijk donkere locatie te gebruiken, weet je zeker dat er geen ongewenst omgevingslicht in jouw low key foto terecht komt.

Deze tip is met name van belang als je low key foto’s wilt maken zonder flitser, dus met natuurlijk licht. Ga je fotograferen met een flitser, dan gelden er andere regels (zie verderop in dit artikel het stappenplan low key foto met flitser)

Handmatig scherpstellen

Tijdens het maken van low key foto’s is er meestal niet veel licht. Dit kan voor je camera een probleem geven met scherpstellen.

Een mooie scherpe foto begint uiteraard bij de scherpstelling. Doordat het met weinig licht lastiger is om automatisch scherp te stellen, kun je er soms beter voor kiezen dat handmatig te doen.

Zeker als jouw onderwerp niet beweegt, is handmatig scherp stellen een prima optie. Hieronder een kort stappenplan hoe je het beste handmatig kunt scherpstellen.

• Schakel autofocus uit – Dit kun je meestal doen in je camera menu of met een knop die op het objectief zit.
• Liveview aanzetten – Gebruik liveview zodat je achterop je scherm het beeld kunt zien.
• Zoom in naar 100% – Door in te zoomen tot 100% op de achterkant van je scherm, kun je goed beoordelen of de scherpte op de juiste plek in de foto ligt.

Externe lichtbron gebruiken

Om echt mooie low key foto’s te maken, kun je het beste werken met externe lichtbronnen. Denk dan aan een reportageflitser of zelfs studioflitsers.

Door gebruik te maken van een externe lichtbron, heb je meer controle over hoeveel licht er op je onderwerp valt. Je kunt namelijk het bestaande licht “uitschakelen” en enkel gebruik maken van je flitsers.

Door je camera zo in te stellen dat er geen of nauwelijks natuurlijk licht binnen komt, creëer je het donkere canvas van een low key foto. Vervolgens voeg je het krachtige licht van de externe lichtbron toe, maar enkel op de plek waar jij het hebben wilt.

Bekijk onderaan deze pagina het “low key foto met flitser” stappenplan.

Bestaand licht gebruiken

Uiteraard kun je ook met bestaand licht low key foto’s maken. Bestaand licht kan een natuurlijke lichtbron betekenen, zoals de zon (zie foto hierboven), maar het kan ook de verlichting in een kamer zijn.

Natuurlijk licht

Ga je enkel met natuurlijk licht fotograferen (dus de zon), dan zal het je niet verbazen dat je een tijdstip moet kiezen waarop je meer controle hebt over de richting van het licht. Denk aan vroeg in de ochtend of juist laat op de avond.

Naast het juiste tijdstip is ook de keuze van je locatie erg belangrijk. Zoals gezegd, je wilt zoveel mogelijk controle hebben over de richting van het licht met low key fotografie.

Het is belangrijk dat je een plek kiest waar het contrast tussen licht en donker erg groot is. Op die manier kun je jouw onderwerp in het licht plaatsen en zal de omgeving in de foto heel donker of zelfs zwart worden.

Kunstmatig bestaand licht

Wil je low key foto’s maken met bestaand kunstmatig licht, dan hebben we het bijvoorbeeld over een gloeilamp, kaarsen, een zaklamp, neonverlichting (foto hierboven), etc. Je kunt eigenlijk elke lichtbron die je kunt verzinnen gebruiken.

Het is belangrijk dat je een donkere ruimte gebruikt, zodat je canvas donker of zelfs zwart is. Vervolgens voeg je daar de kunstmatige lichtbron aan toe, waarbij je ervoor zorgt dat het licht enkel op je onderwerp valt.

Fotografeer in M-stand

Om de volledige controle te hebben over hoeveel licht er binnenkomt in je camera, is handmatige belichting (M-stand) meestal de beste keuze.

• Sluitertijd – Als je low key foto’s gaat maken met flitslicht, zorg dat je dan eerst je sluitertijd instelt. Je hebt namelijk te maken met de maximale flitssynchronisatietijd van jouw flitsers.
• ISO-waarde – Hierna kies je een zo laag mogelijke ISO-waarde om ervoor te zorgen dat er geen ruis in je foto’s komt. Als je fotografeert met flitslicht kun je de ISO-waarde in principe op de laagste setting laten. Voor de meeste camera’s is dit ISO 50 of 100.
• Diafragma – De diafragma opening die je kiest, heeft o.a. te maken met het creatieve aspect. Wil je veel of juist weinig scherptediepte in je foto’s. Daarnaast is het belangrijk te weten dat de diafragma opening die je kiest, ook bepaald hoeveel flitslicht er binnen komt. Het kan dus zijn dat je de flitser harder of zachter moet zetten, afhankelijk van jouw diafragma keuze.

Wil jij meer weten over low key belichting, lees dan alles over het instellen van je camera op de camera instellingen hub.

Gebruik spotmeting

Om een goede low key foto te maken is het belangrijk dat je controle hebt over de belichting van je foto. Je wilt namelijk een groot deel van de foto in het donker houden en enkel het onderwerp goed belichten.

De juiste belichting bepaal je aan de hand van de belichtingsmeter van je camera. Deze lichtmeter in je camera kan echter op verschillende methoden ingesteld worden. De vraag die gelijk naar boven komt is, welke lichtmeting methode gebruik je bij low key fotografie?

Eerst even in het kort, welke lichtmeting methodes zijn er:

• Matrixmeting / meervlaksmeting – Het complete beeld wordt geanalyseerd door de camera om de belichting te bepalen.
• Centrummeting – Het hele beeld wordt meengenomen in de meting, maar het centrum krijgt een belangrijkere weging toegedicht bij het bepalen van de belichting.
• Spotmeting – Deze methode meet het licht in een zeer klein gedeelte (spot) van het beeld. Meestal zal dit het midden zijn, maar afhankelijk van de camera kun je ook aangeven dat er op het geselecteerde autofocus punt gemeten moet worden.
• Deelmeting – Deze methode lijkt op spotmeting, maar meet een groter gebied dan bij spotmeting het geval is.

Bij low key fotografie wil je maximale controle op de belichting. Het is daarom verstandig gebruik te maken van spotmeting. Zo weet je zeker dat enkel het onderwerp waarop je meet, meegenomen wordt in de beslissing voor de juiste belichting.

Richting van het licht bepalen

Om een mooie low key foto te maken zal je de kracht van de lichtbron, bijvoorbeeld reportageflitsers, vaak best hoog zetten. Zo krijg je lekker veel contrast in je beelden, wat een kenmerk is van low key fotografie.

Zomaar de flitser harder zetten kan echter wel tot problemen leiden, namelijk licht op plekken in de foto waar je het niet wilt hebben. Een belangrijk element in low key fotografie is weten hoe je de richting van het licht kunt beïnvloeden.

De achtergrond moet donker of zelfs zwart blijven. Dit betekent dat je moet zorgen dat daar geen licht op kan vallen. Dit doe je door het licht echt op je onderwerp te richten met bijvoorbeeld snoots of grids op je flitser.

Ook kun je gebruik maken van andere lichtvormers zoals flags naast een flitser om het licht tegen te houden.

Fotobewerking en histogram

Het histogram is een handige tool om te bepalen of de belichting in je foto correct is. Als je low key foto’s maakt, zorg je ervoor dat het merendeel van de data op het histogram, zich aan de linkerkant bevindt.

Als je naar onderstaande foto kijkt, zie je een low key foto met enkel de stoel en de lichtbron als goed belichte onderwerpen. De achtergrond van deze foto is zwart. Als we kijken naar het histogram dat hierbij hoort, zie je direct dat de “berg” zich voornamelijk aan de linkerkant concentreert. Dat is precies waar we naar op zoek zijn in een low key foto.

Dit betekent niet dat er geen data aan de rechterkant van het histogram aanwezig is. Hoewel in deze foto maar weinig delen in het licht staan, zie je toch ook meer naar het midden en zelfs helemaal rechts kleine puntjes op het histogram.

Deze plekken geven aan dat, hoewel het minimaal is, er toch data ook in de middentonen en hooglichten te vinden is.

Tijdens de fotobewerking in programma’s zoals Adobe Lightroom, Photoshop of Photopea, kun je het histogram gebruiken om de belichting te controleren.

Low key foto met flitser – stappenplan

Als je low key foto’s wilt maken met flitsers ga je meestal in een studio te werk. Dat hoeft uiteraard niet, maar is wel gebruikelijk.

Setup low key foto met 1 flitser

Hieronder zie je een voorbeeld hoe je te werk kan gaan om low key foto’s te maken met 1 flitser. Een low key fotografie studio opstelling. We maken daarbij gebruik van strijklicht (het licht komt van de zijkant).

Het resultaat is een zeer contrastrijk beeld, waarbij 1 kant goed belicht is en de andere kant volledig in de schaduw ligt, zoals in de foto hierboven.

In de onderstaande Pinterest gallery kun je een aantal voorbeelden zien van verschillende licht setups als je low key foto’s wilt gaan maken.

Belangrijk om op te letten:

• Donkere achtergrond – zorg dat je gebruik maakt van een donkere achtergrond, zoals een studio achtergrond. Je kunt ook een donkere muur gebruiken. Zorg dat er zo min mogelijk natuurlijk licht op deze achtergrond valt.
• Flitser positie – plaats de flitser aan de zijkant van je onderwerp. Je kunt een beetje spelen met recht van de zijkant of juist iets van voren of achter het onderwerp. Als je flitsers met continue licht hebt, kun je direct zien hoe het resultaat wordt.
• Flag gebruiken – zorg ervoor dat er geen licht van je flitser op de achtergrond valt. Dit doe je door gebruik te maken van flags die het licht blokkeren. Het kunnen simpele zwarte kartonnen borden zijn, als je maar zorgt dat het licht enkel op je onderwerp valt.
• Onderwerp – uiteraard kan de persoon of het onderwerp wat je fotografeert draaien. In de onderstaande afbeelding staat de persoon met het gezicht naar de camera, maar je kunt ook de persoon juist naar het licht laten kijken.

Setup low key foto met 2 flitsers

Als je met 2 flitsers gaat werken, kun je een flitser schuin achter je onderwerp toevoegen. Over het algemeen voeg je deze flitser toe aan de andere kant ten opzichte van je hoofdflitser.

Doordat er nu licht van achter je onderwerp komt, krijg je over de randen van het onderwerp een lichtrandje. Dit noemen we een rim light. Een rim light zorgt ervoor dat het onderwerp los komt van de achtergrond.

Low key foto zonder flitser – stappenplan

Over het algemeen worden er vaak flitsers gebruikt met low key fotografie, maar dat is niet perse noodzakelijk. In dit artikel gaf ik eerder al aan, dat het goed mogelijk is ook met bestaand licht (natuurlijk of kunstmatig) mooie low key foto’s te maken.

Low key fotografie zonder flitser stappenplan:

• Locatie – Zoek een locatie waarbij het licht voornamelijk vanuit 1 richting komt. Een plek met veel gebouwen, waarbij de zon laag staat en slechts door een deel van de straat schijnt bijvoorbeeld (zie foto hierboven).
• Tijdstip – Ga je low key fotografie buiten beoefenen, zoek dan een tijdstip waarop je met hard en contrastrijk licht kunt werken. Bijvoorbeeld midden op de dag.
• Positionering – Plaats je onderwerp vol in de lichtbron en zorg dat de omgeving niet of nauwelijks belicht is.
• Dynamisch bereik – Als het verschil tussen de lichtste plek en de donkerste plek in je beeld groot genoeg is (veel contrast), kun je door “misbruik” te maken van het beperktere dynamisch bereik van je camera, zorgen dat alle schaduwplekken praktisch gezien donker worden in de foto. Dit doe je door te belichten voor de hooglichten.

Low key foto in 2 minuten – VIDEO

In de onderstaande video zie je in 2 minuten hoe je zelf een low key foto kunt maken. In de video wordt gebruikt gemaakt van een Profoto flitser, maar uiteraard is deze inwisselbaar voor elke andere soort flitser.

DOWNLOAD – Gratis Lightroom Preset

Als je het tot hier hebt gered met lezen, dan verdien je absoluut mijn gratis zwart/wit preset voor Adobe Lightroom!

Met deze preset kan je jouw low key foto’s net dat beetje extra geven. Door de contrast slider te gebruiken in Lightroom, kun je de harder of iets zachter maken.

Heb je vragen, laat het dan zeker weten door mij te mailen op [email protected].