Mooie foto’s maken begint met goed licht. Het blauwe uur is zo’n moment waarop de kwaliteit van het licht perfect is. Maar hoe gebruik je het blauwe uur in jouw fotografie? En hoe laat is het blauwe uur eigenlijk?
Dit artikel is onderdeel van Natuurfotografie
Tijdens het blauwe uurtje fotografeer je met zacht en sfeervol licht. De prachtige pasteltinten, die overlopen in volle donkere kleuren, zijn een graag gefotografeerd onderwerp.
Voor de snelle lezers:
Wat is het blauwe uur?
De korte periode voor zonsopkomst en na zonsondergang kenmerkt zich door een blauwe lucht. We noemen dit het blauwe uurtje.
- Goede kwaliteit licht
- Goede richting van licht
- Haalbaar dynamische bereik voor camera
De periode voordat dag en nacht elkaar afwisselen, kenmerkt zich vaak door een heldere blauwe lucht. Deze periode tijdens de schemering noemen we het blauwe uur. In het Engels – en soms ook in het Nederlands – refereren we aan deze periode als “Blue Hour”.
1. Kwaliteit van licht
Bij veel fotografen is fotograferen tijdens het blauwe uurtje een favoriet moment. Dit heeft alles te maken met de zeer goede kwaliteit van het licht.
Waarom fotograferen tijdens het blauwe uur:
- Het licht is zacht, sfeervol en heeft voldoende contrast, zonder het dynamisch bereik van de camera teveel op te rekken.
- Tijdens het blauwe uur kun je makkelijker dan overdag, details in tegelijk de schaduwen en hooglichten vastleggen. Vaak met prachtige overgangen tussen pastel- en vollere kleuren.
De kwaliteit van licht is helaas niet op elk moment van de dag hetzelfde. Tijdens een zonnige zomermiddag krijg je meestal te maken met hard licht en veel contrast. Dat is niet voor elke soort fotografie even geschikt en geeft een hoop uitdagingen.
Om deze reden is het beter om tijdens momenten zoals het blauwe uurtje op pad te gaan met je fotocamera. Je hoeft minder na te denken over de lichtcondities en kunt focussen op bijvoorbeeld de compositie of emoties in je foto’s.
2. Richting van licht
Ook de richting van het gebruikte licht is een belangrijke factor als je gaat fotograferen. Hieronder leg ik uit waarom tijdens het “Blue Hour” de richting van het licht eigenlijk altijd ideaal is.
- Zomerse middag – Gedurende een zomermiddag staat de zon pal boven je hoofd. Dit geeft op gekke plekken schaduwen en is vaak zeer onprettig licht om mee te fotograferen.
- Blauwe uur – Tijdens het blauwe uurtje is de richting een stuk beter omdat het indirect licht betreft. Het licht komt van alle kanten en omarmt als het ware het onderwerp dat je fotografeert.
3. Dynamisch bereik
Elke camera heeft een ander dynamisch bereik. Dit dynamisch bereik bepaald in hoeverre er tegelijk detail in de schaduwpartijen en de hooglichten kan worden vastgelegd door de camera sensor.
- Zomerse middag – Een scene met veel contrast, zoals tijdens een zomerse middag, is lastig voor een camera om vast te leggen en geeft al gauw een onprettig en “hard” beeld.
- Blauwe uur – Tijdens het blauwe uurtje daarentegen valt een scene vaak beter binnen het dynamisch van je camera. Je kunt hierdoor de verschillende lichtpartijen goed vangen in een foto. Het contrast is minder hoog dan overdag en voldoende verdeeld om een prettig ogend beeld vast te leggen.
Fotograferen tijdens het blauwe uur
Bereid je goed voor om mooie foto’s te schieten tijdens “Blue Hour”. Kies een top locatie en gebruik apps om exact het juiste moment te bepalen.
- Camera instellingen
- Wanneer ga je op pad
- Welke locaties zijn het best
Om je direct goed op weg te helpen met fotograferen tijdens “Blue Hour”, heb ik een aantal tips op een rijtje gezet. Welke camera instellingen gebruik je en wanneer ga je op pad voor het beste resultaat.
4. Camera instellingen tijdens het blauwe uur
Om een goede belichting te krijgen tijdens blauwe uur fotografie, is het belangrijk om een aantal dingen te weten.
Allereerst is er tijdens het blauwe uur minder licht dan overdag. De zon is nog niet op, of juist net onder gegaan, en dat betekent dat je jouw camera zult moeten helpen voldoende licht te vinden.
Welke camera instellingen moet ik gebruiken tijdens het blauwe uur?
Prima vraag, laten we het per onderdeel behandelen.
- ISO-waarde – Meestal is de ISO-waarde de laatste camera instelling om aan te passen. Je houdt hem zo laag mogelijk, bijvoorbeeld op ISO 100. Ook in dit geval probeer je zo lang mogelijk een lage ISO-waarde te gebruiken, om ruis in je foto’s te voorkomen.
Toch bestaat de kans dat je tijdens het blauwe uurtje jouw ISO-waarde moet opschroeven. Zo kun je de lichtgevoeligheid van je camera sensor aanpassen en toch een goed belichte foto schieten. Hoe hoog je ISO-waarde precies moet zijn, hangt af van het moment. Het licht veranderd namelijk erg snel tijdens het blauwe uur.
Pro tip: Als je fotografeert vanaf een statief met een lange sluitertijd, kun je de ISO-waarde zo laag mogelijk houden. - Sluitertijd – Als er weinig licht is, zal je al snel een langzame sluitertijd gebruiken. Zorg dat de sluitertijd snel genoeg is, zodat er geen bewegingsonscherpte ontstaat.
Pro tip: Wil je mooie volle kleuren in je foto’s en liever niet teveel ruis? Dan kun je ervoor kiezen je camera op een statief te zetten en met een lange sluitertijd te werken. - Diafragma – Als je uit de hand fotografeert, kies je waarschijnlijk voor een grote diafragma opening zoals f/2.8. Dit doe je om zoveel mogelijk licht op de camera sensor te laten vallen en een snellere sluitertijd te kunnen gebruiken.
Fotografeer je vanaf een statief, dan kun je veel langere sluitertijd gebruiken en dus ook een kleine diafragma opening zoals f/8 of f/11. Op die manier kun je een grotere scherptediepte in je foto krijgen en is “alles” van voor tot achter scherp. - Autofocus of Manueel – Als de scene die je fotografeert voldoende contrast heeft, kunnen de meeste camera’s nog goed gebruik maken van hun autofocus. Heb je het gevoel dat de camera moeite heeft met scherpstellen (focus hunting), dan kun je overschakelen naar manueel focussen. Je kunt in dat geval gebruik maken van LiveView (als je camera hierover beschikt) en inzoomen naar 100% om de focus perfect te krijgen.
Wil je meer weten over hoe je de camera instelt, lees dan mijn artikel over alle camera instellingen voor beginners. Ben je op zoek naar een nieuwe camera, bekijk dan de pagina beste camera voor beginners.
5. Hoe laat is het blauwe uur?
Als je mooie foto’s wilt maken tijdens “Blue Hour”, is het belangrijk dat je op het juiste moment op pad gaat. Hoewel we spreken over het blauwe uur, is het vaak maar een kort moment.
Het blauwe uur vindt plaats in het uur voor zonsopkomst en het uur na zonsondergang.
Tijdens het blauwe uur veranderd de situatie van het licht snel. De kleur van de hemel ondergaat daarbij allerlei kleuren blauw. Van helder blauw naar een steeds dieper blauw, totdat uiteindelijk het zwart van de nacht zijn intrede doet.
Omdat de situatie van het licht zo snel veranderd, is het belangrijk dat je goed bent voorbereid. Weet welke plek je wilt fotograferen, zet eventueel je statief vast klaar en bedenk van te voren je compositie.
Je kunt eventueel een timer gebruiken om elke zoveelste minuut een foto te maken. Zo kun je goed zien hoe de kleuren van de lucht veranderen en uiteindelijk de mooiste foto uitkiezen.
Welke tools kun je gebruiken ter voorbereiding?
- Gebruik Google – Om precies te weten hoe laat de zon opkomt of ondergaat, kun je gebruik maken van Google. Typ “zonsopkomst vandaag” of “zonsondergang vandaag” in Google en je krijgt direct antwoord.
- ZonOpOnder.nl – Je kunt ook de website ZonOpOnder.nl gebruiken voor een nog sneller antwoord.
- BlueHourSite.com – De website BlueHourSite.com levert naast de blauwe uur tijden, ook een leuke community groep op Flickr vol met foto’s tijdens het blauwe uur.
- Gebruik apps – Uiteraard zijn er vele fotografie apps die je kunt gebruiken om te bepalen hoe laat je het blauwe uur kunt verwachten. Een hele handige app is de Blue Golden Hour app voor op je iPhone of iPad. Heb je een Android telefoon, gebruik dan bijvoorbeeld PhotoTime Calculator.
6. Welke locaties zijn het beste
Naast goed licht is een top locatie natuurlijk erg belangrijk. Zeker als je landschappen fotografeert, kan de juiste plek een groot verschil maken.
Omdat het blauwe uurtje maar kort duurt, is het verstandig je locaties van te voren te bezoeken om te bekijken welke composities goed werken. Je kunt natuurlijk ook alvast een uurtje eerder starten met fotograferen, tijdens het gouden uur. Zo kun je ontdekken welke plekken goed werken.
Een andere optie is om voor je op pad gaat locaties te scouten. Dit kun je tegenwoordig heel goed doen met Google Maps en Google Earth.
Stuur je foto’s in
Als het goed is weet je na het lezen van dit artikel alles over het blauwe uur. Ik ben ontzettend benieuwd naar jouw foto’s, dus stuur ze zeker even in. Dat kan door te mailen naar [email protected].
De ingestuurde foto’s zal ik als een fotogalerij toevoegen aan dit artikel. Heb je vragen of wil je feedback op je foto’s? Laat het weten in je mail!
Heel veel succes met fotograferen!
